Lea ve Fil Kitabı Üzerine Revize :)

Bunu blog ile yazılarımı yazmaya başladığımdan beri ilk defa yapıyorum. Yani bir kitap üzerine ikinci defa ve farklı düşüncelerle yazma kısmını.  Garip bir şekilde içine girip de çıkamadığımız ve pek çok görüşürün çarpıştığı bir kitap oldu Lea ve Fil. Yazarı Kim Sena, çevirmeni de Aslı Tohumcu. İlave etmek gerekirse Aslı Tohumcu Kore dilinden  çevirmiyor, İngilizce’den Türkçe’ye çeviriyor kitabı. Zaten kitap aslında çeviriden ziyade resimler ve metaforlar üzerine kurulu. O kadar fazla metafor ve simge var ki, asla ilk okuma ile bitecek veya anlaşılacak gibi değil. Çınar Yayınları’ndan çıkan kitap sosyal medyada “Kipatistan” adı verilen sitede de 2020 yılı içinde en okunan kitaplar arasında birinci sırada yer aldı. Bu grupta kişiler okuduklarını listelediler ve ilk sıraya Lea ve Fil yerleşti. İşte tam da bu anda aslında yazmanın ve daha fazla sorgulamanın önemli ve gerekli olduğu düşüncesi ile dolaşıp durdum. 

Öncelikle kitabın oldukça önemli çağrışımlarla yüklü olduğunu ve alımlamanın kişiden kişiye değişebileceğini belirtmek gerekiyor. Bununla beraber yayınevinin belirttiği üzre 4 yaş üstü diye piyasaya sürülmesi “bence” doğru değil. Çünkü bu kitap okul öncesi çocuklara göre mi sorusu çokça tartışılacak bir konu. Yazdıklarım benim bu alandaki okumalarım ve merakımla beraber alandan pek çok kişiyle tartışmalarımız doğrultusunda şekillendi. Dolayısıyla kaç yaşa hitap ediyor sorusunun tekrar ele alınması gerektiğini düşünüyorum. Bununla beraber 2020 yılı için okunan kitaplar içinde listede (Kipatistan) olabilir ama bence ilk sırada olması iyi ve özenli bir listeleme olmadığını gösteriyor. Daha ilk sayfalardan itibaren yetişkin olarak bile anlamakta zorlandığımız çokça mesaj, simge ve metafor yığınına ilaveten aslında sık sık bir korku filminin yazılı halini izliyor gibiyiz. Biliyorum bu kitapla ilgili ilk yazımda bunlar yok. İlginç ve üzerinde durulması gereken bir kitap diye yazdım ve o gece çocuk edebiyatı kitap kulübümüzde tartışmaya bıraktım çoğu konuyu. Şimdi hem zaman, hem de mesafe koydum kitapla arama ve tüm tartışmalar zihnimde iyice yerleşti. Bununla beraber belki yazarı ile de görüşme yoluna gidilebilir ama mesele aslında metnin nasıl alımlandığı. Dolayısıyla yazandan bağımsız bir süreç bekliyor aslında bu noktada okuru ve bu nedenle de görüşmenin neye işaret edeceğinden emin değilim.  Çocuklar nasıl okuyor ve neler hissediyor bilemiyorum ama ben kendi kişisel tecrübemden yola çıkarsam kızımın(9 yaş) bu kitabı çok sevdiğini düşünmedim. Çünkü sevdiklerini defalarca eline alıp her resimde uzun süre kalır ve yatarken de elinden düşürmez. Ama Lea ve Fil’de bu olmadı. Tek okumada bıraktı ve günlerce masada durduğu halde ikinci defa eline almadı. Üstelik resimleri fazla, yazısı az olduğu halde. Sanırım bir sıkıntı da bu aslında. Pek çok kişi resimli kitap nedir sorusunun yanıtını yanlış biliyor. Belki de bu nedenle okul öncesine uygun görülüyor yayınevi tarafından da. Ama aslında her sayfadaki resimle sayfalarca konuşan bir kitap elimizdeki. Bu nedenle işte resimli kitap ve okul öncesine uygun demek o kadar kolay olmamalı. Belki üzerinde daha fazla durup bir metin analizi yapılabilir bilemiyorum ama şimdilik ilk yazımı revize etmek için yazmak istedim. İlk yazımı da ekliyorum aşağıya. Alana ilgi ve duyarlılık arttıkça bu tarz ikinci okumalar çoğalabilir diye de düşünüyorum. Elbette her aile kendi çocuğunu en iyi tanıyan tarafta ve bu nedenle kitap seçiminde kim ne derse desin çocuğuna göre kitap seçme özenliliğini gösterecektir. Bunda da okul öncesi için diye parantez açabiliriz. Çünkü çocuğun okuma ve kitap seçme hakkı üzerinden konu sadece ebeveyn seçimi ile sınırlı değil ama en azından okul öncesi dönemde çocuğa ve yaşına uygun olması anlamında ebeveynler önemli rol oynuyor. 

Lea ve Fil üzerine ilk yazı burada