“Çocuk istismarı ve ihmal” konulu panel

“Çocuk istismarı ve ihmal” neredeyse bir haftadır duyurusunu gördüğüm ama gidip gitmemekte karar veremediğim bir paneldi. Konuşulanların canımızı yakacağını biliyordum. Dolayısıyla adımlarım bir ileri ise iki geri şeklindeydi. Şimdi bu satırları yazarken gittiğime memnun olduğumu belirtmek istiyorum. Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Adli Tıp Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Başar Çolak, Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ayşen Coşkun, Rehber Öğretmen Alev Akbaba ve Avukat Necla Acar konuşmacılardı.

Eğitimsen Kocaeli Şubesi’nde gerçekleşen etkinlikte ilk konuşmacı Prof. Dr. Başar Çolak oldu. Prof. Dr. Çolak konuşmasına cinsel istismar türlerini sıralayarak başladı ve devamında cinsel istismar ile ilgili yanlış bilinen konuları masaya yatırdı.

Bu yanlış bilinenler yan tarafta yer alan görselde yazılı. Tek tek maddeler üzerinde duran Prof. Dr. Çolak’ın “Çocuğa güvenmek zorundayız. Çocuk yaşamadığını hayal etmez. Slayttaki tüm yanlışlar sadece mağduru daha da zor duruma sokar” dedi. Prof. Dr. Çolak yine sorunun okul içinde çözülmeye çalışılması, sorunun fark edilmemesi, rehber öğretmenlerin ayrıntılı ve yönlendirici sorular sorması, çocuğa fazla ilgi gösterilip onun normalliğinin bozulması, istismar konusunun okulda dolaşıma girmesi, istismara uğrayan çocuğun istismarcısından korunamaması gibi okul içinde yaşanan sıkıntılara da değindi. Oldukça bilgilendirici ve detaylı bir sunum yapan Prof. Dr. Çolak karşılaşılan adli tıp vakalarından da örnekler verdi.

Öğretmenlerin yoğunluk olarak katılım gösterdiği panelde Prof. Dr. Çolak olası istismar şüphesinde neler yapılacağına da değindi. Çocuk Koruma Merkezleri ve Çocuk Ruh Sağlığı uzmanlarının ilk etapta başvurulacak yerler ve kişiler olduğunu belirten Prof. Dr. Çolak ayrıca bildirim yapılması gereken yerleri de sıraladı. Çok fazla örnekle karşılatıklarını ve sorunun sadece cinsel istismar değil, fiziksel ve ruhsal istismar kısmını da kapsadığını belirten Prof. Dr. Çolak bu alanda çalışan kişilerin de farklı uzmanlık alanlarından insanlar olduğunu söyledi.

Panelin ikinci konuşmacısı ise Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ayşen Coşkun’du. Prof. Dr. Coşkun konuşmasına mevcut sorunların farkında olduğunu belirterek başladı. Bu açıklamayla birlikte “Yine de nasıl ki bizler kapıdan içeri giren aileden itibaren duruma az çok vakıf olabiliyorsak, gözlemliyorsak, sizler de velilere bakarak çocuğun içinde bulunduğu hali gözlemleyebilirsiniz. Sınıfınızın kalabalık olması senelerce o sınıfta olan öğrencilerinizi tanımamanıza sebep olamaz” diyen Prof. Dr. Coşkun, öğretmenlik mesleğinin ayrıcalıklı bir meslek olduğunun altını çizdi. Prof. Dr. Coşkun yine tıbbi, duygusal ihmallerin sonuçlarında nelerle karşılaşılabileceğini de söyledi. Prof. Dr. Coşkun maddi yetersizliğin çocuğun bakımında bir ihmal yaratabileceğini ama asıl meselenin ailenin çocuğa yaklaşımında olduğunu örneklerle ifade eden Prof. Dr. Coşkun ihmalin çocukta yaratacağı tıbbi sonuçlara da değindi.

Çocuğun duygusal açıdan örselendiği konulara konuşmasında yer veren Prof. Dr. Coşkun; “istenmeyen çocuk olduğunu iletme, suçlama, hor görme, alay etme, konuşmama, terk edileceğini söyleme, yakınlık, sevgi ve ilgi göstermeme, yokmuş gibi davranma, başarılarını, kabiliyetlerini yok sayma” şeklinde sınıflandırdığı alanları gündelik hayattan örneklerle açıkladı.

Prof. Dr. Coşkun konuşmasında ruhsal değerlendirme kısmına da değindi. Hangi davranış şekillerinin ruhsal sıkıntılar açısından belirleyici olduğunu söyleyen Prof. Dr. Coşkun sıkıntı yaşayan çocuğun ürkek ve tepkisel olduğunu, eve gitmemek için sebepler üretebileceğini, tetikte bir ruh haline sahip olabileceğini, çevresine karşı şiddet dolu olabileceğini (arkadaşlarına, hayvanlara vb) söyledi. Prof. Dr. Coşkun “Bir çocuk hayvanlara, arkadaşlarına şiddet uyguluyorsa tüm hekimlik bilgilerime dayanarak diyebilirim ki %99 kendisi de şiddete maruz kalıyordur” dedi. Oldukça can acıtıcı bir gerçeğin altını çizen doktor, bizleri de bu konudaki şiddetin inşası ile ilgili düşünmeye sevk etti.

Prof. Dr. Coşkun konuşmasının son bölümünde cinsel istismar olasılığının düşük olduğu ailelerle ilgili bilgiler verdi. Panelin üçüncü konuşmacısı olan Rehber Öğretmen Alev Akbaba ise öğretmenlerin kendilerine açılan ve istismara maruz kalmış öğrencilerle ilgili neler yapmaları gerektiğine değindi. Akbaba öğretmenlerin davranış ve cümlelerin hayati önemde olduğu ve öğrencinin hayatında kalıcı izler bırakabileceğini belirtti. 

Alev Akbaba gizlilik ilkesine özellikle dikkat çekti ve bu alandaki hataların önemli sorunları beraberinde getireceğini söyledi. İstismar olayının alanın uzmanlarınca görüşülmesini, bu konunun okulda dolaşıma girmemesini ve ailelerle de hazır olunmadan konuşulmamasını ifade eden Akbaba “Çocuk zaten isteseydi aileye açılırdı.Çok dikkatli olmalısınız ve uzmanlarla işbirliğine girmelisiniz” dedi. Eğitim ortamında istismar sayılabilecek davranışlara da değinen Akbaba oldukça önemli konuların altını çizdi. Bedensel temas, hediye alışverişi, bazen bir çocuğa diğerlerinden fazla özen gösterip diğerlerinin ikinci planda bırakılmasının da istismar olarak sayılacağını belirten Akbaba karşılaşılan örneklerle konuşmasını bitirdi.

Panelin son konuşmacısı Avukat Necla Acar ise konuya anayasal haklar temelinde yaklaştı. Çocuk hakları ve insan hakları ile ilgili bilgiler veren Acar, istismar karşısında neler yapılabileceğini ve hukuksal olarak nelerle karşılaşılabileceğini anlattı. Süreç hakkında bilgilendirme yapan Acar yasal düzenlemelerin içeriği hakkında da bilgi verdi. Panel soru cevap kısmıyla sona erdi.

Oldukça bilgilendirici ve acı gerçekler ile ilgili yapılacakların aktarıldığı panelin eğitimciler açısından faydalı olduğu kanaatindeyim. Ben de bu ortamı aktarmak istedim. Ayrıca konuşulan konularla bağlantılı aklıma ilk gelen çocuk kitaplarına değinmek istiyorum ve diliyorum her çocuk sahip olduğu haklarla yaşayabilsin… 

Herkes Özgür Doğar için tıklayınız 
Bedenim Bana Ait için tıklayınız     

Ben Herkesle Gitmem ki!

Çocuk Olmaya Hakkım Var